Vine نامی آشنا برای من و شاید بسیاری دیگر از شما. شبکه اجتماعی که عرصه ویدیوهای کوتاه ۶ ثانیه ای است. شبکه اجتماعی که به قول بنیان گذارانش ابزاری بود برای ساخت ویدیوهای کوتاه ۶ ثانیه ای تا به مردم در ثبت لحظات معمول زندگی شان و به اشتراک گذاشتن آن با دیگران کمک کند. واین در سال ۲۰۱۲ بنابر گزارشات به قیمت ۳۰ میلیون دلار توسط توییترخریداری شد تا در کنار این غول شبکه های اجتماعی که به متن محوربودن مشهور است سرویس ویدیو جذابی را در اختیار کاربران بگذارد.

1
خلاقیت

بارها و بارها این جمله رو شنیدیم که آدم ها در محدودیت ها خلاقیت شان خودنمایی می کند و ستاره می شوند. Dom Hofmann از بنیان گذاران واین می گوید : ” از همان زمان که در نسخه های بتا بودیم و ۱۰ الی ۱۵ نفر با برنامه کار می کردند دیدیم که نحوه استفاده از برنامه شگف انگیز است. به دلیل پخش مجدد ویدیو و ظاهری شبیه به فایل های GIF امروزی داشت اما همراه با صدا. این ویژگی به همراه محدودیت ۶ ثانیه ای باعث شد کاربران به جای ثبت ویدیوهای معمول ، ویدیوهای متفاوت و جالبی ثبت کنند.

 

واین توسط توییتر خریداری شد و مشغول به کار بود.با گذشت چند هفته مشخص شد که واین کاملا از هدف اولیه سازندگانش مبنی بر ثبت و واشتراک ویدیوهای معمول روزانه فاصله گرفته است. نتیجه بسیار جالب بود. بسیاری از کاربران به صورت معمول ویدیو منتشر نمی کردند. همان جا مشخص شد فرهنگ این شبمه اجتماعی جدید چگونه شکل گرفته است. کاربران محتواهای جالب و خلاقانه به اشتراک می گذاشتند و به همین دلیل ممکن بود فاصله زمانی بعضا زیاد بین ویدیوهای ارسالی یه کاربر باشد.

 

جمعه هفتم آبان ۹۵ خبری منتشر شد. این تجربه پایانش فرا رسیده است. توییتر اعلام کرد در چند ماه آتی برنامه موبایل واین را خواهد بست و تنها راه مشاهده واین از طریق مرورگرهای اینترنت است. پس از آن روز به بعد هیچ واین جدیدی تولید نخواهد شد.

خواندن مصاحبه های مسئولان واین بسیاری از مشکلات گریبانگیر این سرویس را روشن می کند. تفاوت در تفکر مدیران توییتر و واین، دور بودن از شرکت مادر و جذب کاربر و مشکل در یافتن راه های درآمدزایی مناسب همه بخشی از مشکلات این شرکت بود و شاید مهمتر از همه موارد قبلی ، نبود سرعت لازم و عقب ماندن از رقبا در ارائه ویژگی ها و امکانات جدید به کاربران بود ، دلیلی که باعث شد ستاره های این شبکه اجتماعی آرام آرام ان را ترک کنند. همه این مشکلات در کنار مشکلات  مالی توییتر باعث شد روزی فرا برسد که توییتر به فکر فروش و یا تعطیل کردن این برنامه بیافتد.

Ian Padgham پتانسیل های واین ( هم خلاقیت و درآمدزایی ) را دید.به عنوان یکی از اعضای تیم بازاریابی توییتر در سال ۲۰۱۲ وی مسئولیت تولید ویدیوهایی رابرعهده داشت تا توضیح دهد سرویس چگونه کار می کند. وی ویدیوییی ساخته بود درباره کار کردن در توییتر که بازدید بالایی داشت. بعد از آن که توییتر واین را خرید وی به همراه تیم بازاریابی شروع به جست و جو برای درآمدزایی از این سرویس خلاقانه جدید کردند.

اولین واین Padgham یک ویدیو ساده Time-Laps بود که از منظره پنجره اتاقش در توییتر از خیابان گرفته بود. وی محدودیت ۶ ثانیه ای ویدیوها را دوست داشت، محدودیتی که او را مجبور می کرد متفاوت فکر کند. او هر روز قبل از ترک محل کارش واین منتشر می کرد. بعد از مدتی شهرت و جاه طلبی های آن ها افزایش یافت. وی ۳۰۰ عکس را برید و سه ساعت وقت صرف کرد تا  با کنار هم قرار دادن آن ها وی یک واین ۶ ثانیه ای تولید کند !!!

ویدیویی دیگر ساخت که دستانش به بالای BigBen رفته و عقربه را به جلو می کشند که ۵ میلیون بازدید گرفته است. بدین ترتیب شرکت های Sony و Airbnb با او تماس گرفتند تا برای آن ها واین درست کند ! شش ماه بعد وی از توییتر جدا شد تا تمام وقت بر روی واین تمرکز و کار کند.

 

 

در سال ۲۰۱۳ واین به کاربران اجازه داد از دوربین جلو گوشی ها نیز واین درست کنند که با اقبال شدید کاربران مواجه شد. واین کم کم به اکوسیستمی تبدیل شد که ستاره های جوانی را در خود می دید که با ساختن واین های جالب و متفاوت تر نسبت به بقیه به عنوان ستاره های این شبکه اجتماعی خودنمایی می کردند. به عنون مثال Zach King که با حقه ها تصویری و جادویی بالغ بر ۴ میلیون فالوور بدست آورده بود و واین هایش بیش از ۱.۴ میلیارد بار دیده شده بود !!!

نام های دیگری نیز دیده می شود که بازدید ویدیوهایشان با اعداد ۲ و ۴ میلیارد نیز رسیده و شرکت ها برای ساخت یک واین مبالغ ۲۰۰ هزار دلاری به آن ها پرداخت می کردند !!!

واین به سرعت بر کاربرانش افزوده می شد که در سال ۲۰۱۴ در ماه آگوست ۳.۶۴ تمام کاربران اندروید حداقل یک بار واین را اجرا کرده اند این در حالی است که امروز این آمار به ۰.۶۶ سقوط کرده است. بنا بر آمار غیر رسمی واین ۲۰۰ میایون نفر کاربر داشت.

2

با امکاناتی که اینستاگرام ارادئه کرد رقابت نفسگیری بین این دو شبکه اجتماعی به وجود آمد. در آن زمان در ژوئن ۲۰۱۳ اینستاگرام امکان انتشار ویدیو های ۱۵ ثانیه ای را ارائه کرد در حالی که واین همچنان به ۶ ثانیه خود پایبند بود. یکی از مدیران اسبق واین در این باره گفته : ” ویدیوهای اینستاگرام شروع پایان واین بود.” وی ادامه می دهد ” واین با سرعت کافی برای متفاوت نگه داشتن خودش نسبت به رقبا حرکت نکرد. اینستاگرام در ادامه با افزایش طول ویدیوها به ۶۰ انعطاف خودش را به نمایش گذاشت و افراد مشهور و سلبریتی ها را به خود جذب کرد در حالی که تا اوایل امسال همچنان واین ۶ ثانیه ویدیو را یه عنوان استاندارد خود نگه داشته بود. در کنار این اتفاقات اینستاگرام در بخش Explore خود، اکانت سلبریتی ها را تبلیغ می کرد. همین اتفاقات باعث شد بازاریاب ها و شرکت های تبلیغاتی سرمایه و پول را از واین خارج و به سمت شبکه های مجازی مانند اینستاگرام هدایت کنند. در کنار اینستاگرام و قابلیت هایی که معرفی می کرد، Snapchat نیز امکاناتی را ارئه می کرد که واین روزگاری بر همان اندیشه بنا شده بود. اشتراک گذاری زندگی روزمره. اسنپ چت به کاربران امکان می داد تا ویدیوهای ۱۰ ثانیه ای به یکدیگر ارسال کنند و بعدها کاربران امکان اشتراک گذاشتن ویدیو با عموم را نیز داشتند. این فلسفه ای بود که واین به دنبال آن بود اما اسنپ چت با ارائه بهتر و امکانات بیشتر این جایگاه را در بین کاربران به دست آورد.

تعدادی از ستاره های واین که به آن ها واینر ( اصطلاحی که امروز آن را زیاد می شنوید در بین کاربران ایرانی ) می گفتند تقاضای پرداخت هزینه کردند و این  اتفاقی نبود که واین با آن موافق باشد. در نتیجه به مرور واین ها با فاصله بیشتر منتشر می شد و در نهایت واینرها به آرامی این شبکه را ترک کردند.

تغییرات زیاد مدیریت نیز به چشم می خورد. تمام مدیران و حتی خالقان واین برای مدت طولانی در سمت مدیریت نماندند و در استارتاپ های دیگر و یا در توییتر و گوگل مشغول به فعالیت می شدند.

با دست به دست هم دادن تمام مشکلاتی که عنوان کردیم و رشد نرم افزارهای رقیب ، واین بیش از پیش  به حاشیه رفت. تلاش های مدیران واین برای تبیین سناریوهای مالی جدید بی نتیجه بود. توییتر نظزش بر این بود تا واین را در خودش ادغام کند که اجرایی نشد و در نهایت با بن بست رسیدن و سخت شدن شرایط برای توییتر تصمیم بر فروش واین گرفت، اتفاق تلخ این بود که خریداری نیز برای واین جلو نیامد …

Dom Hofmann می گوید ستاره های واینر به دیگر نرم افزارهای رقیب کوچ کردند و به مانند آنها بسیاری از کاربران نیز به توییتر و اینستاگرام و اسنپ چت و … رفتند. به معنای واقعی کلمه حس می کنم یک گروه و باند خوب از هم جدا شدند.